De Auteurswet biedt bescherming aan de makers van werken van letterkunde,
wetenschap of kunst. De literaire of wetenschappelijke waarde of de
kunstzinnigheid van het werk doen in het Auteursrecht niet terzake. Om voor
bescherming in aanmerking te komen, worden maar twee eisen aan het werk gesteld:
Het werk moet origineel zijn; de hand van de maker moet er in herkenbaar
zijn.
Het werk moet zintuiglijk waarneembaar zijn, dus te zien, te lezen of te
horen.
Ideeën, methoden, theorieën, thema's of andere bedenksels vallen daarom niet
onder het Auteursrecht. Is een idee uitgewerkt in een schriftelijk stuk, dan is
die tekst beschermd, maar het idee zelf niet.
Auteursrecht omvat onder meer foto's, romans, brieven en
opstellen, maar ook telefoongidsen, slagzinnen, notulen, muzikale composities,
toneelwerken, films, computersoftware, bouwtekeningen en lettertypen.
Het Auteursrecht bepaalt wie een werk mag openbaarmaken en vermenigvuldigen en
beschermt de auteur tegen verminking van zijn werk.
Hoe krijgt u een Auteursrecht
Auteursrecht ontstaat Automatisch door de creatie zelf van een
origineel werk.
Wel is nodig om (bewarende) maatregelen te treffen zoals een
Watermerk, zichtbaar en of onzichtbaar, Registratie
en of een Depot, om te bewijzen dat het werk op een bepaalde
datum bestond.
Let wel: deze Registratie garandeert niet dat het werk Auteursrechtelijk
beschermd wordt.
Het depot en de datering betekenen enkel dat u tegenover derden (b.v.
inbreukmakers) en voor de rechtbank kunt aantonen dat u het document op die
bepaalde datum gedeponeerd/geregistreert heeft.
Stel dat iemand anders bijvoorbeeld uw werk gebruikt zonder uw toestemming,
dan kunt u voor de rechter aantonen dat u het werk voordien reeds laten
registreren had.
Anderzijds zou het ook kunnen dat u een werk laat registreren dat in feite door
iemand anders gecreëerd werd.
In dat geval zal de ware auteur moeten aantonen (dit kan met alle rechtsmiddelen
zoals getuigen, vermoedens, …) dat hij in feite de ware auteur is en het werk
gemaakt werd vóór uw registratie.
Met andere woorden: het depot vergemakkelijkt het bewijs
dat u het werk op die datum gecreëerd heeft, maar garandeert dat niet voor 100%.
Een Watermerk echter bied een veel grotere bescherming.
Heeft u een watermerk geplaats in uw foto en kunt aantonen dat u dit
watermerk heeft geplaats, dan kunt u er van uitgaan dat dit wordt geaccepteerd
als het bewijs van uw auteursrecht. Dan moet
de tegenpartij natuurlijk wel uw watermerk in zijn foto hebben staan.
Uit welke rechten bestaat het Auteursrecht
Economische rechten
De wetgeving van de Europese Unie deelt de economische rechten in in het
Reproductierecht, het Mededelingsrecht en
het Distributierecht. Ze garanderen de auteur het
alleenrecht op de exploitatie van zijn werk. Bij digitale archivering komt
men in de verschillende stappen van het proces in aanraking met het
Auteursrecht. De archivaris moet het werk immers inscannen (reproductierecht)
en het aan een groot publiek ter beschikking stellen (mededelingsrecht). Het
belang van het distributierecht zal bij digitalisering van fotoarchieven
minder groot zijn.
Reproductierecht
Artikel 2 van de Europese Richtlijn “Auteursrecht en Naburige Rechten in
de Informatiemaatschappij: harmonisatie van bepaalde aspecten” [8]
definieert de onder het uitsluitende reproductierecht vallende
reproductiehandelingen, die elke directe of indirecte, tijdelijke of
duurzame, volledige of gedeeltelijke reproductie omvatten, met welke
middelen en in welke vorm ook: o.a. voor uitvoerende kunstenaars, van de
vastleggingen van hun uitvoeringen. De toepassing van het traditionele
reproductiebegrip bij exploitatie van auteurswerken in een digitale
omgeving is niet vanzelfsprekend. De traditionele reproductie betreft
immers de exploitatie van auteurswerken in een tastbare vorm. De
mogelijkheden van een digitale copie zijn heel anders dan die van een
copie op, bv., een papieren drager. Digitale copies kunnen op iedere
drager worden opgeslagen wat bezitters en gebruikers uitnodigt “digipulaties”
te maken: manipulaties van digitaal materiaal zoals omzetten, copiëren,
bewerken. Deze activiteiten vallen allemaal onder het reproductierecht
van de auteur. Onder manipulatie dient men niet te verstaan dat de copie
niet identiek zou zijn aan het origineel. Bij het digitaliseren van een
beschermd werk – bv. via gebruik van een scanner- vindt een transciptie
plaats van analoge naar digitale taal, wat een identieke copie van het
origineel als resultaat geeft. De reproductie die plaatsvindt wanneer
een beschermd werk of prestatie door een site-houder aan zijn website
wordt toegevoegd, valt dus ook onder de noemer van Auteursrechtelijk
relevante reproducties.
Mededelingsrecht
Artikel 3 van de richtlijn “Auteursrecht en Naburige Rechten in de
Informatiemaatschappij: harmonisatie van bepaalde aspecten” [9] voorziet
ten behoeve van auteurs in een uitsluitend recht om de mededeling aan
het publiek van originelen en kopieën van hun werken, met inbegrip van
de beschikbaarstelling voor het publiek van hun werken op zodanige wijze
dat deze voor leden van het publiek op de door dezen individueel gekozen
plaats en tijd toegankelijk zijn, toe te staan of te verbieden.
Hetzelfde geldt, wat betreft het recht de beschermde zaken op zodanige
wijze voor het publiek beschikbaar te stellen dat deze voor leden van
het publiek op de door dezen individueel gekozen plaats en tijd
toegankelijk zijn: o.a. voor uitvoerende kunstenaars, met betrekking tot
de vastleggingen van hun uitvoeringen.
Distributierecht
De richtlijn “Auteursrecht en Naburige Rechten in de
Informatiemaatschappij: harmonisatie van bepaalde aspecten” [10]
harmoniseert ten behoeve van auteurs het uitsluitende recht op
distributie onder het publiek van het origineel van hun werken of
kopieën daarvan. Het desbetreffende artikel bepaalt dat dit
distributierecht wordt uitgeput wanneer de eerste verkoop of andere
eigendomsoverdracht van die zaak in de Gemeenschap door de rechthebbende
of met diens toestemming wordt verricht.
Morele rechten
De morele rechten beschermen de intieme band tussen de auteur en zijn
creatie. Het zijn persoonlijkheidsrechten: ze zijn verbonden aan een
bepaalde persoon (de auteur) omdat het werk alleen de persoonlijkheid van de
auteur weerspiegelt en zijn daarom niet overdraagbaar. Het eventuele belang
van het morele recht voor de digitalisering van foto’s betreft vooral het
recht op integriteit van de auteur. Op grond hiervan kan de auteur zich
verzetten tegen elke wijziging van zijn creatie, bv. Een kleurverandering,
waaraan hij zijn naam niet wil verbinden.
Recht op afbeelding (Portretrecht)
Het recht op afbeelding (of het Portretrecht) is het recht
om te beslissen of je gefotografeerd wil worden of niet. Zonder de
toestemming van de afgebeelde persoon mag je geen foto maken, reproduceren,
publiceren, mededelen aan het publiek…Het recht op afbeelding is enkel van
toepassing op personen die niet in de openbare belangstelling staan. Bij
publieke personen, zoals bv. politici en mensen uit de muziekwereld, wordt
de toestemming tot publicatie van hun afbeelding vermoed voor zover de
foto’s genomen werden tijdens de uitvoering van hun openbare activiteiten.
Het portretrecht is ook afhankelijk van het feit of de afgebeelde persoon
zelf de opdracht heeft gegeven tot het maken van de foto of niet. Het recht
op afbeelding vervalt 20 jaar na de dood van de afgebeelde persoon.
Hoe lang heeft u Auteursrecht.
Het Auteursrecht biedt de maker van een werk de exclusieve zeggenschap over
gebruik van het beschermde werk. De maker kan anderen, eventueel tegen
financiële vergoeding, toestemming geven om zijn werk te gebruiken.
Na de dood van de maker vervalt het Auteursrecht automatisch aan zijn
erfgenamen.
Het Auteursrecht eindigt 70 jaar na de dood van de maker. (Artikel 38 van de
Auteurswet)
Overdracht van Auteursrecht en licentie
De overdracht van het Auteursrecht kan alleen door middel van een schriftelijke
overeenkomst. In die overeenkomst moet het woord "overdracht" en de aanvaarding
daarvan bij voorkeur letterlijk worden opgenomen. Wilt u die zeggenschap
behouden, dan kunt u iemand een (beperkt) gebruiksrecht geven voor een bepaald
doel. Dit heet een licentie.
Authentieke Akte
Ondertekend (en gedagtekend) geschrift, waarin feiten,
handelingen, gebeurtenissen en/of verklaringen zijn vastgelegd.
De akte dient als bewijs van datgene wat in de akte geschreven staat.
Een authentieke akte is opgemaakt door een bevoegd openbaar ambtenaar, zoals een
notaris.
Het exemplaar dat de notaris bewaart, heet de minuut.
De notaris kan afschriften afgeven van alle authentieke akten die hij heeft
opgemaakt.
Een afschrift is de letterlijke weergave van de volledige inhoud en wordt
ondertekend door de notaris.
Een bijzonder afschrift van de akte is de grosse.
Bij overeenkomsten met een groot financieel belang is het wellicht verstandig
een Authentieke Akte te laten opmaken. De notaris maakt dan een depotakte
waaraan de overeenkomst wordt gehecht.
Dit kan bewijsproblemen voorkomen terwijl de kosten beperkt zijn.
Onderhandse akte
Een verklaring of overeenkomst die zonder de aanwezigheid van een notaris is
opgesteld heet een onderhandse akte.
Ingeval er sprake is van een stuk dat aangemerkt moet worden als een onderhandse
akte waarvan de echtheid wordt betwist, moet de rechter beslissen op wie de
bewijslast rust.
Als hoofdregel geldt dat de bewijslast rust op degene die stelt dat de akte vals
of vervalst is.
Op grond van de omstandigheden van het geval mag de rechter deze bewijslast ook
omkeren met als gevolg dat de bewijslast rust op degene die een beroep doet op
de al dan niet valse onderhandse akte.
Een gouden regel is op dit gebied dus niet te geven
Bij overeenkomsten met een groot financieel belang is het wellicht verstandig
een Authentieke Akte te laten opmaken. De notaris maakt dan een depotakte
waaraan de overeenkomst wordt gehecht.
Dit kan bewijsproblemen voorkomen terwijl de kosten beperkt zijn.
Watermerk - Logo (Merkenrecht)
Wanneer u uw foto's een
Watermerk geeft (logo) en dit kenmerk dient als
onderscheidingsmiddel voor uw werken, dan kunt u het als merk laten deponeren.
Een logo kan zowel zichtbaar als niet zichtbaar
worden aangebracht.
Het gebruik maken van een logo heeft grote voordelen: mensen herkennen het werk
direct als dat van u en koppelen daaraan een bepaalde kwaliteitsstandaard.
Tevens kunt u als de ander het
Watermerk niet heeft verwijderd, dit gebruiken als
bewijslast.
Bovendien kunt u onder bepaalde voorwaarden optreden tegen anderen wanneer deze
gebruik maken van een aanduiding dat verward kan worden met uw merk.
Detection - Plagiaat
Met
TinEye" is nu mogelijk om uw gekopieerde foto's op Internet
op te sporen.
Via
www.copyscape.com kunt nu nu Internet
af zoeken naar tekst plagiaat van uw website.
Digital Millennium Copyright Act (DMCA)
The Digital Millennium Copyright Act (DMCA) is a United States copyright law.
The act criminalizes production and dissemination of technology that can
circumvent measures taken to protect copyright, not merely infringement of
copyright itself, and heightens the penalties for copyright infringement on the
Internet. Passed on May 14, 1998 by a unanimous vote in the United States Senate
and signed into law by President Bill Clinton on October 28, 1998, the DMCA
amended title 17 of the US Code to extend the reach of copyright, while limiting
the liability of Online Providers from copyright infringement by their users.